Station Heerensingel Leiden

 

Wandelend langs de Leidse singels wordt mijn aandacht getrokken door een stukje spoor met stootblok nabij de brug naar de Zijlpoort. Na enig zoekwerk op Wikipedia is dit het restant van het voormalige losspoor van station Leiden-Heerensingel. Het losspoor werd o.a. gebruikt voor het laden en lossen van hout en steenkool. Dit station was vroeger onderdeel van de spoorlijn Hoofddorp-Leiden Heerensingel onderdeel van de van de Haarlemmermeerspoorlijnen van de (HESM). Het stationsgebouw werd gebouwd in 1911 en gesloopt in 1970. Het kopstation lag aan de Herensingel ter hoogte van de Kooilaan. Het station, waarvan de naam Leiden Heerenpoort later veranderd werd in Herensingel, werd geopend op 3 augustus 1912. Voor reizigersvervoer gesloten op 1 januari 1936.

Op de achtergrond station Heerensingel. Links langs dit kopstation ligt 
de spoorlijn t.b.v. de loswal (rechts op de foto)
naar de Zijlpoortsbrug. Foto 23 september 1953.. (bron Beeldbank Historische
vereniging Oud Leiden, HVOL)

In het laatste oorlogsjaar van de Tweede Wereldoorlog werd het station o.a. gebruikt voor aanvoer en overslag van V1 en V2 raketten op schepen en daarmee vervoerd naar de lanceerinrichtingen in Zuid-Holland. Van hieruit werd Londen bestookt. Voor de Britse luchtmacht reden het station en het emplacement te bombarderen. Echter, als gevolg van een misverstand kreeg de nabij gelegen kerk de volle laag (de toren van de kerk werd gezien als de toren op het station).

Na sluiting van de spoorlijn naar Hoofddorp werd het spoor opgebroken. Het emplacement Herensingel met de verbinding naar station Leiden werd op 1 februari 1972 gesloten en vervolgens opgebroken. Dit stukje spoor was vanaf 1936 in gebruik voor het goederenvervoer. Vanaf de jaren vijftig zag je de stoomtrein uit beeld verdwijnen en nam de dieseltractie het werk over. Het emplacement Leiden Herensingel met de verbinding naar station Leiden werd op 1 februari 1972 gesloten.

NS locomotief, serie 7100, met trein op de spoorbrug over de Zijl bij Leiden,
omstreeks 1930

De topografische kaart van 1940 en die van 2022 geeft weer de ligging en situatie van het station zowel in het verleden als het heden. In de directe omgeving zijn van het station geen sporen te vinden dat zich herinnert aan dit voormalige station. Het verleden is ook hier, voor zover het de stoomtrein betreft, gewist. Ook hier tevergeefs gezocht naar een stoomtrein.

Op de achtergrond de gebouwen op de locatie
van het voormalige station Heerensingel. 
Rechts het stootblok. (Foto januari 2023)

Station Heerensingel, omstreeks 1965. Links, 
achter de afrastering, ligt de spoorlijn langs de loswal 
richting de Zijlpoortsbrug. (Bron: Beeldbank 
Historische vereniging Oud Leiden) 

De huidige bebouwing op de locatie van het voormalige 
station Heerensingel. (Foto: januari 2023



Informatie over het voormalige station is te vinden
aan achterzijde van het stootblok

Stoomlocomotief uit de serie 5000 (nrs. 5001-5006)
van de N.S naar Uithoorn via Alphen aan den Rijn
tussen Leiden Heerenpoort en Leiden,
gemaakt tussen 01-1-1926 - 31-12-1929. Vervaardiger Six. jhr. G.P.B. (fotograaf). Opmerkingen: Afbeelding behoort tot de Collectie De Pater

Meer lezen over dit station, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Station_Leiden_Heerensingel 

Nog meer foto's van dit station en omgeving zie de beeldbank van de Historische vereniging (HVOL)

 

Stoomtram Oosterhesselen - Meppen (Drenthe)

 

Als uitgangspunt voor toeristische fietsroutes in Drenthe gebruiken we hotel Abdij de Westerburcht in Westerbork. Een hotel met alle faciliteiten, nodig om te genieten van het natuurschoon in deze streek. En, op de routes kom je niet alleen langs historische hunebed sites, maar ook met recente ontwikkelingen. Bij de toegangsweg van Meppen (Drenthe) staat bij een wegkruising een informatie bordje met o.a. de korte mededeling dat in het verleden hier de route van de stoomtram lag. Reden om in het hotel, met hulp van internet en Wikipedia informatie bij elkaar te zoeken over de geschiedenis van de tramlijn. Dus terug naar Meppen en Oosterhesselen, zoekend naar zicht- en tastbare overblijfselen van de tramroute.

Schema van de voormalige tramlijn tussen Assen en Coevorden met de tramkruising Oosterhesselen

In Meppen is de enige zichtbare herinnering het restaurant Het Tramlokaal. Hier stopte de tram tussen Assen en Coevorden. Het gebouw heeft tot 1947 dienst gedaan als halteplaats. In het pand was een café en een kruidenierswinkel gevestigd om de hongerige en dorstige reizigers van dienst te zijn. Het achterste gedeelte was in gebruikt als boerderij. Het gebouw heeft echter geen zichtbare onderdelen waaruit je het oorspronkelijke gebruik kunt aflezen. Een gedeelte van de voormalige spoorlijn had zeker voor het gebouw een plek kunnen vinden. Een nostalgisch stootblok erbij maakt de herinnering compleet.

Voor zover mogelijk volgen we de lijn Meppen naar Oosterhesselen met gebruik van een gedeelte van de topografische kaart van 1940. Nu, op de fiets, naar Oosterhesselen. Ook in Oosterhesselen moet je het doen met een foto van de verdwenen tramkruising. In het boek “Drenthe op de rails” wordt deze kruising (met foto) beschreven. De hierbij gevoegde foto is van de site van RTV Drenthe.

Zonder nadere informatie zijn ook hier zichtbare herinneringen niet te vinden. Terug naar Westerbork, op de fiets. De laatste stoomtram tussen Assen en Coevorden reed op 10 mei 1947, waarna de lijn werd opgebroken.

Geen stoomtram dus, maar wel een prachtige en rustige omgeving voor fietstochten.

https://www.youtube.com/watch?v=IBcv_T4AlEU

In dit filmpje is de stoomtram in de jaren 1940 en 1947 onderweg tussen Assen, Zweeloo, Sleen, Hoogeveen, Oosterhesselen en Coevorden

Meer lezen en zien over opgebroken spoorlijnen: 

https://youtu.be/q4Mp4eU6jtw

engelse serie: Walking British lost railways